2. Chuẩn bị trước khi lắp đặt
a. Kiểm tra thiết bị
-
Đảm bảo van nước đúng chủng loại, kích thước, áp suất danh định và tiêu chuẩn kết nối phù hợp với hệ thống đường ống.
-
Kiểm tra tình trạng van: không bị nứt, vỡ, trầy xước, không có dị vật bên trong.
-
Đảm bảo đầy đủ phụ kiện đi kèm: bulong, gioăng, mặt bích (nếu có).
b. Chuẩn bị hệ thống đường ống
-
Làm sạch hai đầu ống: loại bỏ cặn, bụi, dầu mỡ hoặc các vật thể lạ.
-
Kiểm tra độ đồng trục của đường ống, đảm bảo không bị lệch gây áp lực lên van khi siết chặt.
-
Dùng dụng cụ chuyên dụng để đo kích thước, tránh sai lệch khi lắp nối.
3. Các bước lắp đặt van nước đúng kỹ thuật
Bước 1: Xác định vị trí lắp đặt van
-
Vị trí van phải dễ tiếp cận để thao tác đóng/mở và bảo trì sau này.
-
Đảm bảo không gian đủ rộng để xoay tay vặn hoặc bộ điều khiển.
-
Không lắp van tại các điểm có rung động mạnh, nơi dễ bị va đập hoặc ngập nước (đối với van điện).
Bước 2: Định hướng lắp đặt
-
Van một chiều: Lắp đúng chiều mũi tên chỉ hướng dòng chảy trên thân van.
-
Van bi, van cổng, van bướm: Có thể lắp ngang hoặc đứng, nhưng nên để tay van nằm ngang, tránh hướng xuống đất để tránh bám bụi hoặc nước thấm vào trục van.
-
Van cầu (globe valve): Bắt buộc lắp đúng chiều dòng chảy để tránh hiện tượng xâm thực, gây mòn đĩa van.
Bước 3: Kết nối van với đường ống
-
Van nối ren:
-
Dùng băng keo tan hoặc keo lỏng chuyên dụng để làm kín.
-
Xiết tay vừa phải, tránh quá lực gây nứt thân van.
-
-
Van lắp bích:
-
Đặt gioăng đúng vị trí giữa hai mặt bích.
-
Xiết bulong theo hình sao (chéo góc) để phân bố đều lực ép.
-
Không siết lệch từng bên để tránh cong mặt bích hoặc rò rỉ.
-
Bước 4: Cố định và căn chỉnh
-
Đảm bảo thân van nằm thẳng đứng, không bị nghiêng lệch.
-
Dùng giá đỡ hoặc giá treo để đỡ phần ống nặng, tránh lực dồn lên van.
-
Đối với van điều khiển điện/khí, đảm bảo cáp hoặc ống tín hiệu được lắp đặt gọn gàng, an toàn, không bị kéo căng.
4. Kiểm tra sau lắp đặt
-
Thử kín: Mở nhẹ van, cho nước lưu thông để kiểm tra rò rỉ tại các mối nối.
-
Đóng/mở van: Thử vận hành bằng tay hoặc bằng tín hiệu điều khiển, đảm bảo van hoạt động trơn tru.
-
Kiểm tra áp suất: Đảm bảo áp lực nước trong hệ thống không vượt quá giới hạn của van.
-
Ghi nhận và đánh dấu: Ghi lại thông số kỹ thuật, vị trí van trong sơ đồ hệ thống để tiện theo dõi và bảo trì.
5. Một số lưu ý quan trọng khi lắp đặt
-
Không dùng van để điều chỉnh lưu lượng nếu van không thiết kế cho mục đích đó (ví dụ: không dùng van cổng để điều tiết).
-
Tránh để van chịu áp lực cơ học từ hệ thống ống (tránh “treo van”).
-
Không lắp ngược van một chiều – dễ gây hư hỏng hệ thống.
-
Với hệ thống nước nóng hoặc áp lực cao, nên có van xả áp hoặc van an toàn kèm theo.
6. Hướng dẫn bảo trì sau lắp đặt
-
Kiểm tra định kỳ: rò rỉ, ăn mòn, độ đóng/mở.
-
Làm sạch bộ phận đóng mở nếu có cặn bẩn.
-
Tra dầu (đối với van tay cơ khí) hoặc kiểm tra tín hiệu (van tự động).
-
Thay gioăng định kỳ nếu dùng trong môi trường có hóa chất hoặc nhiệt độ cao.
7. Kết luận
Lắp đặt van nước đúng tiêu chuẩn là bước cực kỳ quan trọng để đảm bảo toàn bộ hệ thống vận hành an toàn, ổn định và hiệu quả. Việc tuân thủ quy trình kỹ thuật không chỉ kéo dài tuổi thọ thiết bị mà còn giúp tiết kiệm chi phí bảo trì, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và giảm thiểu rủi ro trong vận hành.